Alles wat u moet weten over erven, schenken en een successieplanning

In dit Tips & Advies-boek leest u...

Inhoudstafel

Deel 1 - U bent gehuwd. Wat betekent dit voor uw bezittingen?

1. U bent gehuwd zonder huwelijks­overeenkomst

1.1. Wat betekent dit eigenlijk?

1.2. Welke goederen zijn van wie?

2. U bent gehuwd met een huwelijksovereenkomst

2.1. Wat betekent dit eigenlijk?

2.2. Welke ‘soorten’ huwelijksovereenkomsten bestaan er zoal?

3. Kunt u het gekozen huwelijksstelsel wijzigen tijdens het huwelijk?

3.1. Kunt u dit alléén doen, zonder medeweten van uw echtgeno(o)t(e)?

3.2. Wat kan er zoal gewijzigd worden?

3.3. Wat kost zo’n wijziging?

4. Wat is het belang van een goede huwelijksovereenkomst?

4.1. U beschermt uw langstlevende partner

4.2. Als een van beide echtgenoten een zelfstandig beroep uitoefent, kiest u het best voor een huwelijksstelsel van scheiding van goederen

4.3. Bestaat er zoiets als een ‘beste’ huwelijksovereenkomst?

4.4. Waarom zou u dit eigenlijk doen?

4.5. Kunt u de gevolgen van bepaalde clausules in uw huwelijksovereenkomst wijzigen door een testament of niet?

4.6. Voor wie gelden de regels van het hervormde huwelijksvermogensrecht?

5. Welke regeling geldt er als het huwelijk een internationaal karakter heeft?

5.1. Europese verordening

5.2. Wat is het doel van deze verordening?

5.3. Doen alle Europese landen hieraan mee?

5.4. Kan iedereen die gehuwd is en in een van die landen woont, opteren voor de Europese regeling?

5.5. Welke keuze kan men maken en wanneer moet dit gebeuren?

5.6. Geldt deze verordening ook voor huwelijken die eerder gesloten werden?

Deel 2 - U bent niet gehuwd, maar u woont samen met uw partner

1. Wat bedoelt men op juridisch en fiscaal vlak met ‘samenwonen’?

1.1. Wat is het verschil tussen ‘wettelijk’ en ‘feitelijk’ samenwonen?

1.2. U woont wettelijk samen met uw partner. Welke gevolgen heeft dit voor u?

1.3. Kunnen wettelijk samenwonenden een ‘huwelijksovereenkomst’ opmaken?

1.4. Bent u een volwaardige erfgenaam bij het overlijden van uw wettelijk samenwonende partner?

1.5. Hoe zit het met de personenbelasting?

1.6. U woont samen zonder een verklaring van wettelijke samenwoning afgelegd te hebben

1.7. Kunt u als feitelijk samenwonende partners ook een samenlevingsovereenkomst opmaken?

1.8. Kunnen feitelijk samenwonende partners van elkaar erven?

1.9. Kunnen samenwonende partners samen een huis of een appartement kopen?

2. Heeft het feit dat u ‘samenwoont’ ook invloed op uw bezittingen?

2.1. U woont wettelijk samen

2.2. U woont feitelijk samen

3. Hoe eindigt de samenwoning?

3.1. Hoe eindigt de wettelijke samenwoning?

3.2. Hoe eindigt de feitelijke samenwoning?

4. Bent u beter af wanneer u huwt of maakt dit voor uw goederen geen verschil?

5. Welke regeling geldt er als de samenwoning een internationaal karakter heeft?

5.1. Europese verordening

5.2. Wat is het doel van deze verordening?

5.3. Doen alle Europese landen hieraan mee?

5.4. Kan iedereen die samenwoont en in een van die landen woont, opteren voor de Europese regeling?

5.5. Welke keuze kan men maken en wanneer moet dit gebeuren?

5.6. Geldt deze verordening ook voor de geregistreerde partnerschappen die eerder gesloten werden?

Deel 3 - Wat gebeurt er met uw goederen wanneer u overlijdt?

1. De wetgever heeft al in uw plaats gedacht

1.1. U heeft vooraf niets geregeld

1.2. U maakte een of meerdere testamenten op

2. Wat zit er in uw nalatenschap wanneer u overlijdt?

2.1. U bent niet gehuwd en ook niet samenwonend

2.2. U bent gehuwd

2.3. U bent samenwonend

3. Hoe worden uw bezittingen en eventueel ook uw schulden verdeeld bij uw overlijden?

3.1. U bent niet gehuwd, niet samenwonend en u laat geen kinderen of kleinkinderen na

3.2. U bent niet gehuwd, niet samenwonend, maar u laat wel kinderen en/of kleinkinderen na

3.3. U bent gehuwd, uw echtgeno(o)t(e) leeft nog en u heeft geen kinderen

3.4. U bent gehuwd, uw echtgeno(o)t(e) leeft nog en u heeft gemeenschappelijke kinderen

3.5. Als u gehuwd bent en kinderen heeft, kunt u dan niet met hun akkoord bepaalde overeenkomsten maken?

3.6. U bent niet gehuwd, maar u woont samen

4. ‘Nieuw samengestelde gezinnen’

4.1. U bent gehuwd of samenwonend en u heeft kinderen uit een vorige relatie

4.2. U bent gehuwd of samenwonend en zowel u als uw partner hebben al kinderen uit een vorige relatie. Kunt u aan elk van deze kinderen evenveel nalaten?

4.3. U heeft beiden al kinderen uit een vorige relatie en u heeft ook samen nog een kind

4.4. U heeft de kinderen van uw echtgeno(o)t(e) of samenwonende partner geadopteerd. Worden zij hierdoor uw volwaardige erfgenamen?

4.5. U heeft kinderen uit een vorige relatie. Kunt u dan via een huwelijksovereenkomst ‘langst leeft, al heeft’ ook nog alles nalaten aan uw nieuwe echtgeno(o)t(e)?

4.6. U heeft kinderen uit een vorige relatie. Hoe kunt u ervoor zorgen dat zij zo veel mogelijk van u erven?

4.7. Heeft het nieuwe erfrecht gevolgen voor de langstlevende echtgenoot?

5. Huwen of samenwonen?

5.1. Rechten en plichten

5.2. Erfrecht

5.3. Schenken

5.4. Rustpensioen

5.5. Overgangsuitkering (het vroegere overlevingspensioen)

5.6. Inkomstenbelastingen

5.7. Uit elkaar gaan

5.8. Wanneer u huurt

6. Wie erft wat bij internationale erfenissen?

6.1. Europese verordening

6.2. Hoe zit die in elkaar?

6.3. Afwijken is soms mogelijk!

7. Wat met de reeds gedane schenkingen vóór 1 september 2018?

7.1. Hoe worden die schenkingen gewaardeerd bij uw overlijden?

7.2. Verklaring tot behoud was mogelijk tot 1 september 2019

Deel 4 - U erft een nalatenschap

1. U kunt de erfenis gewoon aanvaarden

2. U kunt de erfenis verwerpen

2.1. Wanneer er meer schulden dan bezittingen zijn

2.2. Wanneer u liever heeft dat de erfenis onmiddellijk naar uw kinderen gaat

3. U wilt het risico niet lopen dat u de schulden van de overledene moet betalen, maar u hoopt dat er toch nog iets overblijft

Deel 5 - U wilt een schenking doen of een testament opmaken. Hoe doet u dat precies?

1. U wilt roerende goederen wegschenken

1.1. U wilt dit doen met een handgift of een bankgift

1.2. U wilt een ‘gewone’ schenking doen

1.3. U wilt een schenking doen voor een Nederlandse notaris. Is dat nog wel interessant?

2. U wilt een onroerend goed wegschenken

2.1. Kunt u een onroerend goed wegschenken via een handgift, bankgift of via een buitenlandse notaris?

2.2. Kunt u ook voorwaarden koppelen aan een dergelijke onroerende schenking?

3. U wilt een testament opmaken

3.1. U schrijft uw testament zelf

3.2. U contacteert een notaris om uw testament te schrijven

Deel 6 - De fiscus wil ook zijn deel

1. Welke fiscus?

2. Pikt ieder gewest een graantje mee als u bezittingen heeft in de drie gewesten?

3. Vlaamse schenkbelasting

3.1. U schenkt een roerend goed weg

3.2. U schenkt een onroerend goed weg

3.3. U doet een schenking aan een VZW (vereniging zonder winstoogmerk) of aan een private stichting

4. Vlaamse erfbelasting

4.1. Uw erfgenamen zijn uw afstammelingen of uw ouders, uw grootouders, uw echtgeno(o)t(e),
uw samenwonende partner(s) en gelijkgestelden

4.2. Uw erfgenamen zijn uw broers en zussen, uw halfbroers en halfzussen en hun kinderen en/of kleinkinderen

4.3. Er zijn nog andere erfgenamen

4.4. Gelden er nog andere vrijstellingen?

4.5. Wanneer is er een ‘tariefverlaging’ van toepassing?

Deel 7 - Erfbelasting besparen

1. Erfbelasting besparen door nu al het een en ander weg te schenken

1.1. U wilt roerende goederen wegschenken

1.2. U wilt onroerende goederen wegschenken

1.3. Hoe zit dat nu precies met die driejarige termijn bij een schenking?

2. Erfbelasting besparen door te werken met een maatschap

2.1. Hoe zit een maatschap in elkaar?

2.2. Gevolgen van het gewijzigde ondernemingsrecht voor een maatschap

2.3. Gevolgen van het gewijzigde vennootschapsrecht voor een maatschap

2.4. Werken met een maatschap of aandelen schenken met voorbehoud van vruchtgebruik?

3. Erfbelasting besparen door te werken met een testament

3.1. Via testament 95% van de woning voor de langstlevende?

3.2. ‘Letter of wishes’ voor wat u niet via testament kunt regelen?

4. Erfbelasting besparen door samen te wonen

4.1. Neem eens een nonkel in huis... 

4.2. ... of ga zelf bij hem inwonen

5. Is uw partner voldoende beschermd m.b.t. de gezinswoning die in uw vennootschap zit?

5.1. Wat is het probleem?

5.2. De woning uit uw vennootschap halen

5.3. Voorbehoud van vruchtgebruik

5.4. Levenslange huur

5.5. Recht van bewoning

6. Erfbelasting op uw levensverzekeringen?

6.1. Op welke levensverzekeringen moet er erfbelasting betaald worden?

6.2. Kunt u aan successieplanning doen via een levensverzekering?

7. Erfbelasting besparen via een ‘gesplitste aankoop’?

7.1. Klassieke gesplitste aankoop

8. Wat betekent eigenlijk ‘vruchtgebruik’?

8.1. Begrip

8.2. Wat zijn uw rechten als vruchtgebruiker?

8.3. Wat zijn uw plichten als vruchtgebruiker?

8.4. Wie betaalt wat?

8.5. Omzetting vruchtgebruik en erfbelasting

9. Heeft u eigenlijk wel een successieplanning nodig?

9.1. Waarover gaat het?

9.2. Gunstregimes

9.3. Voorwaarden

Deel 8 - Wat als mijn ouders, mijn partner of ikzelf op latere leeftijd niet meer bekwaam zijn om zelfstandig beslissingen te nemen?

1. Wat als u niets voorafgaandelijk geregeld heeft?

2. Via een zorgvolmacht zelf regelingen op voorhand treffen

3. Waarom is een zorgvolmacht beter dan een gewone volmacht?

4. Wie kunt u kiezen als volmachtdrager of lasthebber?

5. Kan een zorgvolmacht mondeling afgesproken worden?

6. Kunt u samen met uw partner een zorgvolmacht (laten) opmaken?

7. Kunt u verschillende personen aanduiden als lasthebber?

8. Is de gegeven zorgvolmacht onherroepelijk?

9. Welke handelingen mag de lasthebber stellen?

10. Mag u als lasthebber de gezinswoning verkopen?

11. Mag u als lasthebber schenkingen doen aan uzelf of uw kinderen?

12. Kan in de zorgvolmacht ook opgenomen worden dat u thuis wilt blijven wonen?

13. Wanneer treedt de zorgvolmacht in werking en voor hoelang?

14. Besluit

Deel 9 - Modellen