Justitie: de belangrijkste maatregelen van het regeerakkoord 2025-2029

Geschreven door: De redactie van Larcier-Intersentia

Update: 10/02/2025

Het regeerakkoord 2025-2029 bevat een reeks belangrijke justitiehervormingen in het gebied van strafprocesrecht, strafuitvoering en nog veel meer. In dit artikel geven we u een gestructureerd overzicht van de belangrijkste thema’s, gegroepeerd per onderwerp.

Voor elke maatregel is het paginanummer vermeld zoals de nummering in het regeerakkoord, en niet die van het PDF-bestand (deze komen niet overeen). Deze hervormingen moeten nog worden uitgewerkt en door middel van wetgeving worden ingevoerd.

Inhoudstafel

Justitie als dienstverlener

Financiële strafuitvoering
Gevangenissen
Rechterlijke orde
Interne en externe controle
Tuchtrecht, gebouwenpark & korte zittingen
Slachtoffers en hun nabestaanden
Digitalisering en toegankelijkheid
Mandaten
Procedure
Juridische beroepen
Privaatrecht
Erediensten

Vind hier al onze samenvattingen van het regeerakkoord

Bekijk onze hoofdpagina om de zeventien andere grote thema's te verkennen (arbeidsmarkt, pensioenen, justitie, energie, enz.)

U vindt er:

Een duidelijk overzicht van de voorziene hervormingen
Achttien artikels georganiseerd per domein
Een link om het complete witboek in PDF-formaat te downloaden

Pagina bekijken

Samenvatting van de voorziene justitiële maatregelen

Straf- en strafprocesrecht

Onderwerp	Aangekondigde wijziging	Pagina
Strafrechtelijk beleid	Effectieve implementatie van het nieuwe Strafwetboek op 9 april 2026 en versnelde inwerkingtreding van de nieuwe straffen en maatregelen (voor 2035) Drugsbaronnen en georganiseerde misdaad: zwaardere strafmaat bij inzet van minderjarigen; meer mogelijkheden tot verlies van nationaliteit Versterking van de strafrechtelijke confiscatie met sociale en/of publieke herbestemming Strengere straffen bij deelname aan criminele organisaties, drugshandel en wapenhandel Witwassen: mogelijkheid tot toepassing van een strafmaat van niveau 4	p. 149–150
Strijd tegen radicalisering en terreur	Strafbaarstelling van het verheerlijken van op de Europese lijst vermelde terroristische organisaties Opstellen van een Europese zwarte lijst van extremistische haatpredikers Terroristische strijders: toegang ontzeggen tot het grondgebied; verlies van nationaliteit bij veroordeling; berechting bij voorkeur in het land van delict Verhoogd toezicht op veroordeelde terroristen met effectieve straf van 2 jaar of meer Oprichting van een garantiefonds voor slachtoffers	p. 150–151
Strafonderzoek en -procedure	Hervorming van het strafprocesrecht Wijziging van de rollen van onderzoeksrechter en openbaar ministerie Eenmalige taalkeuze voor de strafprocedure Halfjaarlijkse herziening van voorlopige hechtenis voor terrorisme, georganiseerde misdaad en levensdelicten Intensief gebruik van risicotaxatie-instrumenten voor recidiverisicobeoordeling Versterking onmiddellijke verschijning: afschaffing instemming verdachte, oprichting specifieke snelrechtkamer Opzet van gespecialiseerde kamers: verslaving, jeugdstrafrecht, intrafamiliaal en seksueel geweld, cybercriminaliteit	p. 151–152
Strafuitvoering	Opstellen van een nieuw Wetboek van Strafuitvoering, gelijktijdig met het nieuwe Strafwetboek Hervorming en professionalisering van de probatiecommissie Herziening Wet Lejeune: aanpassing voorwaardelijke invrijheidsstelling Minimale strafuitzittingsduur: 3/5; 3/4 voor recidivisten; 4/5 voor zware straffen Voorwaardelijke invrijheidsstelling: verplicht bezit verblijfsrecht Uitbreiding taak rechtbank strafuitvoering; volledig omgangsverbod met minderjarigen; beperkt elektronisch toezicht voor seksuele misdrijven op minderjarigen, intrafamiliaal geweld en terrorisme Alcohol- en drugstoezicht via enkelband; strafbaarstelling van ontsnapping en sabotage enkelband Herziening uittreksel strafregister; nieuw model voor kwetsbare meerderjarige Controle op werkstraffen en uitbreiding uitvoeringsplaatsen Wettelijk kader voor slachtofferapplicatie en identificatie van veroordeelden Oprichting van Penitentiaire Integrale Veiligheidscellen (PIVC)	p. 152–154

Justitie als dienstverlener

Onderwerp	Aangekondigde wijziging	Pagina
Financiële strafuitvoering	Efficiëntere taak- en bevoegdheidsverdeling tussen justitie en invorderende administratie Prioritaire inzet van meeropbrengsten in jaarlijkse begrotingsopmaak Oprichting sectie ‘financiële criminaliteit’ bij het Federaal Parket	p. 154
Gevangenissen	Masterplan IV tegen overbevolking; toepassing wet 21 april 2024 & OPCAT-protocol Elektronisch toezicht tijdens voorlopige hechtenis; kleinschalige detentiehuizen Expulsie van illegale gedetineerden; strafuitzitting in land van herkomst Herziening bescherming geesteszieken in 2027; versterking opleiding personeel & psychosociale diensten Bijdrage gedetineerden naar vermogen	p. 155–157
Rechterlijke orde	Directiecomité per arrondissement voor beheersplan rechtbanken Flexibilisering personeelskaders Voorbereidende opleiding magistraten en betere valorisatie stagiairs	p. 158–159
Interne en externe controle	Versterking van interne en externe controle op de werking van het gerecht	p. 159
Tuchtrecht, gebouwenpark & korte zittingen	Vernieuwing tuchtrecht magistraten en rechters; evaluatiesysteem en sancties Inperking van het gebouwenpark Korte zittingen voor kamer van raad en beschuldigingskamer bij detentie of videoconferentie Aanpassing taakverdeling College van Procureurs-Generaal	p. 159
Slachtoffers en hun nabestaanden	Versnelde, correcte informatieverstrekking aan slachtoffers; opt-out; mapping informatiestromen Hervorming inzagerecht slachtoffers; gratis advocaat en psychologische steun Modernisering gedeeld beroepsgeheim en casusoverleg Versterking opsporing en bestraffing van FGM, eergerelateerd geweld en gedwongen huwelijken Uitbreiding bevoegdheid Dienst voor Alimentatievorderingen (DAVO) Uitvoering aanbevelingen federale onderzoekscommissie seksueel misbruik; uitrol zorgcentra	p. 148–149
Digitalisering en toegankelijkheid	Openbare databank voor vonnissen en arresten Geïntegreerd onthaal in elke rechtbank van eerste aanleg	p. 159–160
Mandaten	Verlenging mandaat korpschefs voor derde periode mogelijk	p. 160
Procedure	Betere benutting inleidende zitting; voorafgaande communicatie van stukken Indexatie en variatie van beroepstermijnen per materie; verlenging oppositietermijn van 15 naar 30 dagen	p. 160
Juridische beroepen	Modernisering juridische beroepen; evaluatie tuchtrechtbank gerechtsdeurwaarders en notarissen Hervorming tuchtrecht advocaten	p. 161
Privaatrecht	Afwerking Boek 2 (personen & familie); voorlegging Boek 10 (verjaring); hervorming afstammingsrecht Versterking familierecht: belang kind en recht op afstammingsinformatie Echtscheiding per onderlinge toestemming via advocaat/notaris; ouderschapsplan; verbetering familierechtbanken Eerdere vrijgave deel inkomen voor beslag; facultatieve instelpremie openbare verkoop	p. 161
Erediensten	Creatie uniform wettelijk kader voor erkenning van erediensten	p. 162

Wilt u dagelijks juridische nieuws opvolgen?

Deze hervormingen moeten nog worden uitgewerkt en door middel van wetgeving worden ingevoerd.

Met Strada lex heeft u toegang tot alle wetgeving, rechtspraak en onze deskundige analyses, die in realtime worden bijgewerkt.

Ontdek Strada lex